Examineren weer een feestje maken

Hoe maakt eX:plain van examineren weer een feestje? Coosje Vink-Roetman, productmanager Veiligheid, Gezondheid en Milieu (VGM) bij eX:plain, werkt aan innovatieve manieren om het examenproces toegankelijker en herkenbaarder te maken voor een diverse doelgroep. In dit artikel bespreken we de uitdagingen en oplossingen bij het ontwikkelen van branche-neutrale examens, het ondersteunen van bijzondere doelgroepen en de visie op permanente educatie. Lees verder en zie hoe eX:plain actief inspeelt op de veranderende behoeften van de kandidaten en examineren transformeert tot een positieve ervaring voor iedereen.

"Het doel is niet om het mensen moeilijk te maken, het doel is om ze bewust te maken van, als we het bijvoorbeeld over VCA hebben, de veiligheidsaspecten van hun werk. Examineren mag daarom een feest van herkenning zijn. Het examen is een mooie bevestiging van de kennis opgedaan tijdens een opleidingstraject."

Coosje Vink-Roetman

Productmanager VGM bij eX:plain

Coosje Vink-Roetman is Productmanager binnen team VGM bij eX:plain. Dit team heeft onder andere de examenstelsels VCA (Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers) en SOG (SSVV Opleidingengids) in portefeuille die eX:plain uitvoert in opdracht van de Stichting Samenwerken voor Veiligheid (SSVV). SOG richt zich op veilig werken in de chemische industrie terwijl VCA een (wettelijke) vereiste is voor mensen die werken in 23 uiteenlopende branches waaronder bijvoorbeeld de bouw, transport en petrochemie.

“De doelgroep van VCA is zeer divers, variërend van mensen die van het wetenschappelijk onderwijs komen tot praktisch geschoolden. Omdat iedereen hetzelfde examen maakt, is het een enorme uitdaging om de juiste balans te vinden tussen de verschillende behoeften en niveaus van de kandidaten. Daarom werken we nu aan het branche-neutraal maken van het examen, het verminderen van de hoeveelheid theoretische elementen en loopt er een project bijzondere doelgroepen.”

Bijzondere doelgroepen

“Door de krapte op de arbeidsmarkt is er de verschillende branches veel aan gelegen om mensen snel, maar altijd veilig, aan het werk te krijgen. Het is dan vervelend dat bepaalde groepen mensen struikelen bij de examinering, omdat ze bijvoorbeeld een taalachterstand of dyslexie hebben. Hoe zorgen we ervoor dat deze mensen wél vliegend over de finish gaan en snel aan het werk kunnen?

Op dit moment zijn we in de strategische onderzoeksfase waarin we zoveel mogelijk informatie verzamelen om de verschillende uitdagingen volledig in kaart te brengen. Pas dan kunnen we met verbetervoorstellen komen en de haalbaarheid daarvan bepalen. De uitkomsten worden natuurlijk eerst voorgelegd aan onze opdrachtgever voordat het geïmplementeerd wordt. Het is nog te vroeg om daar nu al iets over te zeggen, maar ik weet zeker dat we het examen voor veel mensen nog toegankelijker gaan maken.”

Branche-neutraal examen

“Het VCA-examen is al in 22 talen beschikbaar, en er zijn nu ook al mogelijkheden tot het volgen van een alternatieve vorm van examinering. Dat is bijvoorbeeld een voorleesexamen of dat iemand de computer bestuurt voor mensen die minder ICT-vaardig zijn. Maar toegankelijkheid draait ook om een stuk herkenbaarheid, een kandidaat moet zich in de vragen en context kunnen verplaatsen. Daarom werken we ook aan het meer branche-neutraal maken van de examens.

Het VCA-examenstelsel heeft namelijk zijn oorsprong in de petrochemie, waar bijvoorbeeld explosiegevaar of de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen speelt, terwijl dit op bijvoorbeeld een bouwplaats veel minder vaak voorkomt. Maar ook een stukadoor moet zijn VCA-diploma halen om aan de slag te kunnen. Als je deze kandidaat allemaal petrochemievragen stelt, dan wordt het examen nooit een feest van herkenning. Door de meest branche-specifieke voorbeelden uit het examen te vervangen voor meer neutrale manieren van bevragen, maken we een examen wat herkenbaar is voor een grotere doelgroep.

En datzelfde geldt voor de hoeveelheid theoretische elementen. Nu zijn er nog aardig wat vragen over wetten en andere zaken die je gewoon uit je hoofd moet leren. Door deze terug te brengen naar de basiskennis, door het bijvoorbeeld in de vraagstelling te gebruiken in plaats van een definitie te vragen, vergroten we de toegankelijkheid bij een bredere doelgroep.”

Toetsing als onderdeel van je werkroutine

Namens haar opdrachtgevers neemt eX:plain jaarlijks meer dan 500.000 examens af en werkt doorlopend aan het verbeteren van de stelsels waarvoor zij verantwoordelijk is. Daarvoor ontwikkelt de organisatie niet alleen eigen methoden en innovaties, maar ook een geheel eigen visie.

“Andere examenvormen of een andere structuur van een examen kunnen examens toegankelijker maken voor kandidaten. Zo bieden we BVCA (Basisveiligheid VCA) sinds 2023 gemoduleerd aan en kijken we naar een integratie van leren en beoordelen. We willen onafhankelijk examineren steeds meer in lijn brengen met de (leer)behoeften van de kandidaten. Dit helpt om de kennis levend en actueel te houden en zorgt ervoor dat mensen zich beter voorbereid voelen. Daarnaast vermindert het de druk op één enkel examenmoment, waardoor de kans op succes groter wordt.

Dit vraagt om een verandering in denken bij zowel onze opdrachtgevers als de opleiders. Ik denk dat we in de toekomst dus best wel eens af zouden kunnen stappen van het traditionele examenmoment en kiezen voor een systeem van permanente educatie waarbij kennis op een natuurlijke en relevante manier wordt bijgehouden. Dit betekent ook dat we meer gebruikmaken van moderne technologieën, didactische concepten én leermethoden om het leerproces te ondersteunen en te verbeteren en het vakmanschap te borgen.

Door deze aanpak hopen we dat examineren niet langer als een ‘moetje’ wordt gezien, maar als een waardevol en integraal onderdeel van iemands professionele ontwikkeling.”

Wil jij meer weten over de dienstverlening van eX:plain en hoe wij opdrachtgevers ondersteunen in het opbouwen, onderhouden en uitvoeren van hun eigen examenstelsel? Neem dan contact op Coosje Vink-Roetman, Productmanager Veiligheid, Gezondheid & Milieu bij eX:plain via c.vink@explain.nl. Zij vertelt je graag alles over onze werkwijze en aanpak.